Rehabilitacja kolana

Ponieważ stawy kolanowe są szczególnie narażone na kontuzje, urazy i choroby zwyrodnieniowe to odpowiednio dobrane metody rehabilitacji i jej skutecznie prowadzone jest gwarancją odzyskania sprawności kolana, który jest to stawem zawiasowym zmodyfikowanym.
Umożliwia on zginanie i prostowanie kończyny oraz wykonywanie ruchów rotacyjnych przy ugiętym kolanie.

W wyniku codziennych aktywności, nawet tych nie związanych ze sportem, staw wytrzymuje nawet kilkaset kilogramów nacisku i często wymaga rehabilitacji i stosowania specjalistycznych zabiegów fizjoterapeutycznych. Zaś zaniedbanie wydłuża proces leczenia i często prowadzi do niepełnosprawności.
Bardzo ważne dla prawidłowego funkcjonowania stawu kolanowego są łękotki oraz więzadła wewnętrzna i zewnętrzne, których uszkodzenie może skutkować bardzo poważnymi urazami.

Przyczyny problemów ze stawem kolanowym mogą mieć swoje podłoże w przeciążeniach w pracy oraz w chorobach np. reumatycznej, onkologicznej lub też wynikać z nagłego urazu np. podczas uprawiania sportu jak narciarstwo, jazda na rolkach, piłka nożna, koszykówka.

Do lekarza specjalisty należy się niezwłocznie zgłosić w sytuacji, kiedy:

  • utrzymuje się opuchlizna i rozgrzanie stawu;
  • odczuwamy nagły, silny ból kolana lub uczucie jednostajnego bólu utrzymuje się i nie zanika;
  • staw kolanowy jest zablokowany lub przykurczony;
  • występuje zasinienie lub spadek temperatury kończyny.

Szybka diagnoza i rozpoczęcie odpowiedniej fizjoterapii najczęściej gwarantują usunięcie dolegliwości i powrót do pełnego zdrowia.

Metody fizjoterapii.

W schorzeniach stawu kolanowego najczęściej podstawą rehabilitacji jest kinezyterapia a więc ćwiczenia ruchowe.
Odpowiednio prowadzone przez rehabilitanta ćwiczenia warunkują powrót do pełnej sprawności. W rehabilitacji stawu kolanowego stosowane są również aplikacje kinesiotapingu a więc aplikacja specjalnych plastrów, które mogą zmniejszyć dolegliwości bólowe.

Zabiegi fizykoterapeutyczne takie jak: ultradźwięki, pole magnetyczne, pole elektromagnetyczne, leczenie zimnem, hydroterapia, laseroterapia i elektroterapia stanowią cenne uzupełnienie terapii manualnej i ćwiczeń wykonywanych przez fizjoterapeutę w procesie rehabilitacji stawu kolanowego.

Oprócz wspomnianych terapii w procesie rehabilitacji wykorzystuje się także drenaż limfatyczny, masaż a także liberalizację powięzi oraz mobilizację rzepki.
Rehabilitacja kolana przeprowadzana jest w początkowych fazach skrzywień, stanach pooperacyjnych np. osteotomia, endoproteza oraz po doznaniu różnego typu urazów.
Do najczęstszych urazów do jakich dochodzi w obrębie stawu kolanowego należą - skręcenie stawu, urazy więzadeł zewnętrznych, wewnętrznych, naderwanie więzadła pobocznego przyśrodkowego, uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego oraz uraz łąkotki, zwichnięcie rzepki.

Najczęściej stosowanym zabiegiem w niezbyt poważnych urazach jest artroskopia kolana, która nie jest zabiegiem o dużym stopniu inwazyjności, jednak również wymaga rehabilitacji. Pełny proces rehabilitacji zazwyczaj trwa około trzech miesięcy. W pierwszych tygodniach po przebyciu zabiegu fizjoterapeuta zadba przede wszystkim o maksymalne odciążenie kolana, zaleci odpowiednie pozycje w jakich należy utrzymywać kończynę, oraz poprowadzi lekkie ćwiczenia. Następnie włączane są kolejne ćwiczenia, pozwalające na uzyskaniu normalnej ruchomości stawu oraz przywróceniu prawidłowej masy mięśniowej. Dalsza rehabilitacja ma na celu przywrócenie kończyny do stanu pełnej sprawności i umożliwienia uprawiania sportu oraz aktywności bardziej angażujących staw. Czas powrotu do zdrowia jest bardzo zindywidualizowany i zależy od konkretnego przypadku i pacjenta, jednak zdąża się, że już w początkowym okresie rehabilitacji możliwy jest powrót do codziennych zajęć pod warunkiem, że nie wymagają one obciążenia stawu.
W bardzo wielu przypadkach artroskopia sama w sobie jest początkiem rehabilitacji chorego kolana, gdyż w jej trakcie usuwane jest źródło problemów zdrowotnych stawu.

Stosuje się także osteotomię a wskazaniem jest najczęściej zwyrodnienie stawu kolanowego, choć przeprowadza się ją także w przypadku kolan szpotawych. Osteotomia to alternatywa dla endoprotez, często wykorzystywanych w przypadku zniszczenia lub deformacji stawu.

Dzięki tym zabiegom oraz odpowiednio kontynuowanej rehabilitacji po operacji w pewnym czasie widoczne są wyraźne efekty i poprawa komfortu życia oraz zdrowia pacjenta.

Fizjoterapeuta Paweł Michałowicz.
Gdańsk, Sopot, Gdynia, Pruszcz Gdański.