Przykurcz ischemiczny ręki

Przykurcz niedokrwienny to inaczej zespół Volkmanna i spowodowany jest niedokrwieniem kończyny górnej - ucisk tętnicy ramiennej. Powoduje to postępujące zwyrodnienie mięśni i nerwów, a w następstwie tego - zbliznowacenie oraz skrócenie mięśni z wtórnymi zniekształceniami.
Są to postępujące zmiany występujące głównie wraz ze złamaniem kości, najczęściej np. złamanie nadkłykciowe kości ramiennej w mechanizmie wyprostnym stanowiące około 75% przypadków, rzadziej złamanie kości przedramienia.

Przyczyną może być także zwichnięcie stawu łokciowego, stłuczenie lub uszkodzenie tętnicy powodujące niedokrwienie. Czasami też na skutek ukąszeniu gadów lub mocnych oparzeniach albo zbyt ciasno założonej opaski Esmarcha lub opatrunku gipsowego w szpitalu, który uciska przez kilka godzin naczynia krwionośne oraz nerwy.

Objawami są - drętwienie, mrowienie, lub zaburzenia czucia ręki a także sinienie kończyny górnej, ból dłoni lub brak tętna. Niektóre objawy są trudne do zauważenia i często uwidaczniają się dopiero po zdjęciu gipsowego opatrunku.
Do innych objawów należy ograniczenie ruchomości palców oraz ich ustawienie w zgięciu, dochodzi też do tego, iż skóra staje się cienka a kości ulegają odwapnieniu.
Zespół Volkmanna najczęściej dotyczy dzieci w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym lub osób dorosłych po ciężkich urazach kończyny górnej.

Przykurcze mięśni i porażenia nerwów są objawami wtórnymi, dlatego tak ważna jest rehabilitacja np. metodą PNF, ćwiczenia bierne zwiększające zakresy ruchów nadgarstka oraz palców oraz ćwiczenia pobudzające stymulację nerwowo-mięśniową. Istotne są ćwiczenia rozciągające potem redresyjne zmniejszające przykurcze. w dalszej części fizjoterapeuta wprowadza ćwiczenia oporowe wzmacniające siłę mięśniową.
To wszystko ma na celu poprawienie siły i ukrwienia kończyny oraz utrzymanie lub poprawę zakresu ruchów w palcach ręki i w całym ramieniu.

Ze względu na zaburzenia czucia wdraża się przed ćwiczeniami rehabilitacyjnymi najlepiej masaże lecznicze wykonane przez fizjoterapeutę oraz medyczną fizykoterapię jak laseroterapia, ultradźwięki oraz elektroterapię, pole magnetyczne.

W późniejszym okresie wdraża się ostrożnie zabiegi ciepłolecznicze, które poprawiają ukrwienie tkanek oraz je rozluźniają - kąpiel wirowa, lampa sollux oraz kinesiotaping co polega na założeniu specjalnych elastycznych plastrów na przedramię, nadgarstek, palce w celu rozciągnięcia i odciążenia oraz regeneracji tkanek.
Stosuje się także kinezyterapię usprawniającą rękę w czynnościach dnia codziennego, kinezyterapię - ćwiczenia chwytne ręki i manipulacyjne.
W ostateczności jako dopełnienie rehabilitacji stosuje operacje chirurgiczną, która to obejmuje odbarczenie chirurgiczne tętnicy a więc jej przecięcie lub rekonstrukcję naczynia.

Fizjoterapeuta Paweł Michałowicz.
Gdańsk, Sopot, Gdynia, Pruszcz Gdański.