Rehabilitacja ortopedyczna

Wyspecjalizowaną gałęzią w traumatologii oraz ortopedii pooperacyjnej i pourazowej jest rehabilitacja ortopedyczna. W dzisiejszych czasach fizjoterapia jest na tyle rozwinięta, iż często prowadzi do osiągnięcia całkowitej sprawności sprzed urazu i powrotu do dawnej aktywności choćby dzięki liberalizacji powięzi lub metodzie prof. Mariana Weissa, jak ćwiczenia synergistyczne kontralateralne oraz synergistyczne ipsilateralne.

Jej zadanie to przywrócenie funkcji narządu ruchu oraz aktywności życiowych utraconych wskutek wypadków i chorób lub zmian wrodzonych i nabytych układu kostnego i stawowego oraz mięśniowego. Efektywna terapia rehabilitacji ortopedycznej powinna rozpocząć się od razu kiedy tylko to możliwe, po konsultacji z ortopedą, gdyż przeciwwskazaniem jest np. wysoka gorączka czy zakrzepica. Do postawienia właściwej diagnozy potrzebne są również badania takie jak USG, TK, RTG, rezonans, pomiary ruchomości stawów, testy ortopedyczne i funkcjonalne. Wczesna mobilizacja ruchowa ma dobroczynny wpływ na "pompę mięśniową" oraz na odżywianie tkanek, co sprzyja redukcji bólu i obrzęków. Terapia zapobiega także zesztywnieniu stawów i polega na możliwie największym zniwelowaniu negatywnych skutków urazów i unieruchomień. W przypadku wad nabytych i rozwojowych u dzieci i młodzieży proces usprawniania ortopedycznego wykorzystuje zjawiska kompensacyjne (wyrównawcze), tworzy także warunki takiego kształtowania się narządu ruchu, by kompensowały one maksymalnie nierozwinięte jego funkcje i zmiany anatomiczne.

W przypadku zabiegów operacyjnych niezwykle ważne jest postępowanie przygotowawcze, podczas którego stawiana jest diagnoza dysfunkcji oraz określane są cele fizjoterapii, albowiem celem jest całkowity powrót do sprawności funkcjonalnej, w tym spacerów lub uprawiania sportu. Na kompleksową rehabilitację składają się specjalne metody fizjoterapii, terapia manualna, fizykoterapia jak np. pole magnetyczne, ultradżwięki, laser oraz nauka chodzenia o kulach, balkoniku a także trening propriocepcji oraz motoryczny.

Wskazania

Wskazaniami do prowadzenia rehabilitacji ortopedycznej są urazy oraz przebyte zabiegi kończyn górnych i dolnych oraz kręgosłupa, także urazy sportowe. Do najczęstszych stanów kwalifikujących się do rehabilitacji należą:

• rekonstrukcje więzadeł ACL, PCL, po zabiegach np.: osteotomii, artroskopii,
• złamania kości, urazy aparatu stawowego,
• stany po operacjach naprawczych narządu ruchu, przede wszystkim implantacji endoprotez stawowych,
• następstwa chorób nowotworowych narządu ruchu,
• urazy stawu biodrowego, kolanowego, urazy stawu barkowego lub skokowego, "łokieć tenisisty",
• wady wrodzone i rozwojowe narządu ruchu powstałe w życiu płodowym lub po urodzeniu,
• wady w rozwoju i starzenie się człowieka,
• zapalenia i następstwa zapaleń swoistych, nieswoistych narządu ruchu,
• zniekształcenia i dysfunkcje narządu ruchu po porażeniach wiotkich i spastycznych,
• następstwa zaburzeń hormonalnych, odżywczych i chorób układowych w obrębie narządu ruchu,
• następstwa urazów narządu ruchu, następstwa choroby zwyrodnieniowej narządu ruchu, bóle i przeciążenia kręgosłupa.

Do przeprowadzenia terapii wykorzystuje się głównie kinezyterapię, fizykoterapię oraz masaż a także zaopatrzenie jak kule, balkoniki, ortezy, protezy.

Nowością w pourazowej rehabilitacji jest liberalizacja powięzi oraz tzw. kynesiology taping, czyli plastry medyczne nakładane przez fizjoterapeutę, które redukują stany zapalne w obrębie mięśni, a także wspomagają krążenie krwi oraz pracę układu limfatycznego. Jest to bardzo dobre uzupełnienie końcowego etapu rehabilitacji, stosowane również przy niewielkich urazach nie wymagających długotrwałej terapii rehabilitacyjnej.

Fizjoterapeuta Paweł Michałowicz.
Gdańsk, Sopot, Gdynia, Pruszcz Gdański.